Hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024) và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 - 22/12/2024), chiều 11/12, tiếp tục chương trình công tác tại Đồng Tháp, tại Trụ sở Ủy ban nhân dân huyện Tam Nông, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã gặp mặt, tặng quà cho đại diện 80 hộ gia đình chính sách, Mẹ Việt Nam anh hùng, cựu chiến binh lão thành trên địa bàn tỉnh. Cùng đi với Tổng Bí thư có các đồng chí: Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; Trần Hồng Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng; lãnh đạo một số ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương, Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Tổng Bí thư.;
Tân Bộ trưởng Quốc phòng của Ukraine - Rustem Umerov - là ai?
Quyết định bãi nhiệm Bộ trưởng Quốc phòng của Tổng thống Ukraine về cơ bản được xem là một nỗ lực để chống tham nhũng. Nhưng việc bổ nhiệm ông Rustem Umerov, một người Tatar ở Crimea và là một người Hồi giáo, làm bộ trưởng mới, là một dấu hiệu cho thấy Ukraine kiên quyết lấy lại Crimea - vốn bị Nga cho sát nhập từ Ukraine năm 2014.
Những đồn đoán về việc thay thế Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, ông Oleksii Reznikov từ tháng 11/2021, đã rộ lên trong nhiều tháng.
Trong khi ông này, về mặt cá nhân, không bị cáo buộc bất kỳ hành động sai trái nào, nhưng từ ngày đầu tiên Nga phát động chiến dịch xâm lược toàn diện vào Ukraine, người đàn ông là cánh tay phải của Tổng thống Zelensky được cho là không thể ngăn tham nhũng xâm nhập vào bộ máy của mình.
Những vụ bê bối về mua sắm quân sự và các cáo buộc hối lộ nhắm vào các quan chức tại các trung tâm nhập ngũ đã khiến ông bị tổn hại trong mắt xã hội Ukraine, hiện đang cần được nâng cao tinh thần sau cuộc phản công chậm hơn dự kiến.
Đó là khi ông Rustem Umerov xuất hiện.
Người đàn ông 41 tuổi này là một quan chức chính phủ năm ngoái đã lãnh đạo Quỹ Tài sản Nhà nước của Ukraine, nhưng được biết đến sau khi đàm phán với Nga và tổ chức các cuộc trao đổi tù nhân thành công.
Không phải là người hoàn toàn vô danh nhưng cũng phải là tâm điểm của truyền thông, ông là một người Tatar ở Crimea sinh ra trong hoàn cảnh lưu vong và là thành viên tích cực của cộng đồng dân tộc này, cố gắng khôi phục bản sắc văn hóa, và vị thế của mình trên thế giới.
Quan trọng hơn cả cho người Ukraine, ông chưa từng bị cáo buộc tham nhũng, tham ô hay trục lợi.
Ông Umerow bước vào chính trường năm 2019 khi ông tranh cử quốc hội với đảng 'Holos' theo chủ nghĩa cải cách, sau đó ông rời đảng để trở thành một quan chức chính phủ.
Trước đó ông làm việc trong lĩnh vực tư nhân, ban đầu là viễn thông, sau đó là đầu tư.
Năm 2013 ông thành lập một chương trình từ thiện giúp đào tạo người Ukraine tại đại học danh tiếng Stanford tại Mỹ.
Nhưng phần quan trong là danh tính của ông được xác định là một người gốc Tatar ở Crimea và vai trò mà chúng có thể đóng trong ý định lấy lại Crimea của Ukraine.
Người Tatar ở Crimea là những người Thổ Nhĩ Kỳ bản địa sống tại quần đảo Crimea. Trong Thế chiến II, họ bị buộc tội hợp tác với Đức quốc xã và bị quân đội Liên Xô trục xuất về Trung Á.
Vào ngày 18/5/1944, một cộng đồng 200.000 người đã bị trục xuất trong một ngày. Các gia đình chỉ được cho vài phút để gói ghém đồ đạc rước khi bị chất lên các con tàu hỏa để bị đưa đi hàng ngàn kilomet.
Hàng ngàn người được cho là đã thiệt mạng trong quá trình vận chuyển này, hoặc ngay sau đó.
Không phải là nhóm dân tộc duy nhất bị đối xử như vậy dưới thời Joseph Stalin, người Tatar ở Crimea cũng mất hàng thập kỷ để cố gắng trở về quê hương.
Gia đình ông Rustem Umerov nằm trong số những người bị trục xuất và ông được sinh ra lưu vong tại Uzbekistan. Cuối những năm 1980, khi ông còn là một đứa trẻ, nhiều người Tatar ở Crimea, bao gồm gia đình ông, được phép trở về quê hương.
Trong nhiều năm, ông Umerov đã cố vấn cho ông Mustafa Dzhemilev, nhà lãnh đạo lịch sử của người Tatar ở Crimea, và bản thân ông là một trong những đại biểu của Qurultay - Quốc hội Crimean Tatar.
Ông cũng đồng chủ tọa hội nghị Crimea Platform, một sáng kiến ngoại giao quốc tế tập trung vào việc đàm phán với Nga sau khi nước này chiếm Crimea.
"Việc trục xuất người Tatar ở Crimea là một trong những tội ác tồi tệ nhất của chế độ Xô Viết," Umerov viết trên Liga.net năm 2021. "Nó được bắt đầu bởi những tên bạo chúa nắm quyền vào thời điểm đó để tiêu diệt cả một quốc gia."
Trong khi ông chỉ trích việc Nga cho sát nhập Crimea năm 2014, ông cũng bắt đầu đàm phán với Moscow về việc trả tự do cho một vài người Tatar Crimea, những người bị bắt giữ tại Crimea từ năm 2014 và đưa họ trở về Ukraine.
Nói với BBC ngay sau khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga bắt đầu năm 2022, ông Umerov nói ông quyết tâm "tìm kiếm giải pháp chính trị và ngoại giao cho cuộc xâm lược tàn bạo này."
Trong bài phát biểu trên truyền hình hôm Chủ Nhật, Tổng thống Zelensky khẳng định ông sẽ tìm cách có được sự phê chuẩn của quốc hội để đưa ông Umerov lên làm Bộ trưởng Quốc phòng mới, và nói rằng chức vụ này "yêu cầu các cách tiếp cận và phương thức tương tác mới với cả quân đội và xã hội nói chung."
Hiện tại, một cuộc tấn công toàn diện vào Crimea có thể còn xa vời, và một số nhà quan sát đã miêu tả ý định lấy lại đường biên giới trước năm 2014 của mình, bao gồm bán đảo Crimea, là phi thực tế.
Nhưng việc Tổng thống Zelensky bổ nhiệm một người Crimea bản địa vào một vị trí quan trọng trong việc hiện thực hóa những ý định này phát đi một thông điệp: Đây là ván cờ cuối cùng của Kyiv.
Ông Rustem Umerov sắp trở thành tân bộ trưởng Quốc phòng Ukraine - Ảnh: ANADOLU
Tối 3-9, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông báo sẽ thay thế Bộ trưởng Quốc phòng Oleksii Rezniko, và người được chọn là ông Rustem Umerov, hiện là chủ tịch Quỹ Tài sản nhà nước Ukraine.
Ông Zelensky cho biết Quốc hội sẽ bỏ phiếu phê chuẩn ông Umerov cho vị trí bộ trưởng Quốc phòng trong tuần này. Theo tổng thống Ukraine, Quốc hội "biết rõ về ông Umerov và ông ấy không cần thêm bất kỳ lời giới thiệu nào".
Theo báo Guardian, ông Umerov là thành viên ưu tú của cộng đồng người Tatar ở Crimea. Ông đóng vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán nhạy cảm với Nga.
Ông Umerov sinh ra ở Uzbekistan thời còn thuộc Liên Xô cũ, nơi gia đình ông đi lưu đày dưới thời lãnh tụ Nga Joseph Stalin. Sau đó gia đình ông chuyển tới Crimea (lúc còn thuộc Ukraine) vào những năm 1980 và 1990.
Ông Umerov theo đạo Hồi, từng khởi nghiệp kinh doanh viễn thông vào năm 2004 và được bầu vào Quốc hội năm 2019.
Tại Quốc hội, ông giữ chức đồng chủ tịch Diễn đàn Crimea, một nỗ lực ngoại giao quốc tế nhằm đảo ngược việc Nga sáp nhập bán đảo này vào năm 2014. Cộng đồng người Tatar chiếm 12-15% trong tổng số 2 triệu cư dân của Crimea.
Trong nhiều năm, ông đóng vai trò cố vấn cho nhà lãnh đạo người Tatar ở Crimea, ông Mustafa Dzhemilev.
Sau khi Nga sáp nhập Crimea và mở chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2-2022, ông Umerov đã tham gia các cuộc đàm phán hậu trường với quan chức Nga, bao gồm trao đổi tù nhân cấp cao và sơ tán dân thường.
Ông Umerov là thành viên phái đoàn Ukraine đàm phán với Nga trong những tuần đầu tiên của cuộc chiến và tham gia đàm phán thiết lập hành lang xuất khẩu ngũ cốc Ukraine qua Biển Đen.
Vào tháng 9 năm ngoái, ông Umerov được bổ nhiệm làm người đứng đầu Quỹ Tài sản nhà nước Ukraine.
